اجزای اصلی تشکیل‌دهنده یک شبکه کامپیوتری شامل عناصر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است که به‌طور کلی به صورت زیر می‌باشد:
الف: عناصر سخت‌افزاری:
- کامپیوترهای میزبان (Host Computers):
- کامپیوترهایی که در شبکه حضور دارند و می‌توانند منابع خود را مشترک کنند یا از منابع شبکه استفاده کنند. این شامل کامپیوترهای کلاینت و سرورها می‌شود.
- سوییچ‌ها (Switches):
- دستگاه‌هایی که به کمک آن‌ها کامپیوترها و دیگر دستگاه‌های شبکه به یکدیگر متصل می‌شوند و ارتباطات داده‌ای بین آن‌ها را فراهم می‌آورند.
- روترها (Routers):
- دستگاه‌هایی که بسته‌های داده را بین شبکه‌های مختلف مسیریابی می‌کنند و به شبکه‌ها کمک می‌کنند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
- کابل‌ها و رسانه‌های انتقال داده (Transmission Media):
- کابل‌های مسی، فیبر نوری و رسانه‌های بی‌سیم که برای انتقال داده‌ها در شبکه استفاده می‌شوند.
- اکسس پوینت‌ها (Access Points):
- دستگاه‌هایی که به شبکه بی‌سیم اتصال دارند و به دستگاه‌های مختلف اجازه می‌دهند تا به شبکه دسترسی پیدا کنند.
- مودم‌ها (Modems):
- دستگاه‌هایی که سیگنال‌های دیجیتال را به سیگنال‌های آنالوگ و برعکس تبدیل می‌کنند، معمولاً برای اتصال به اینترنت استفاده می‌شوند.
- سرورها (Servers):
- کامپیوترهایی با سخت‌افزار قدرتمند که خدمات و منابعی مانند فایل، چاپ، ایمیل، پایگاه داده و وب را به دستگاه‌های دیگر ارائه می‌دهند.
- کارت شبکه (Network Interface Cards – NICs):
- سخت‌افزاری که به دستگاه‌ها اجازه می‌دهد تا به شبکه متصل شوند، این کارت‌ها می‌توانند داخلی یا خارجی باشند.
ب: عناصر نرم‌افزاری:
- پروتکل‌های شبکه:
- مجموعه‌ای از قوانین برای انتقال داده‌ها بین دستگاه‌ها، شامل TCP/IP، HTTP، FTP، SMTP و SNMP.
- نرم‌افزارهای مدیریت شبکه:
- برنامه‌ها و ابزارهایی که برای مدیریت و نظارت بر شبکه استفاده می‌شوند، مانند Wireshark، Nagios و SolarWinds.
- نرم‌افزارهای امنیتی (Security Software):
- ابزارها و سیستم‌های نرم‌افزاری برای محافظت از شبکه در برابر حملات و افزایش امنیت شبکه.
- سیستم‌عامل شبکه (Network Operating System – NOS):
- سیستم‌عاملی که بر روی سرورها و دیگر دستگاه‌های شبکه نصب می‌شود و مدیریت منابع و خدمات شبکه را فراهم می‌آورد.
این اجزا با همکاری و هماهنگی متقابل برای ایجاد یک شبکه کامپیوتری کارآمد و پایدار ترکیب می‌شوند تا ارتباطات داده‌ها و منابع شبکه به بهترین شکل ممکن انجام شود.