مفهوم مانیتورینگ شبکه یا Network Monitoring
Network Monitoring در لفظ فارسی به معنای پایش شبکه می باشد و امروزه این فرآیند یکی از مهمترین فعالیت های حساس یک تیم فناوری اطلاعات در یک سازمان محسوب می شود که به تنهای می تواند باعث بالا رفتن کارایی سرویس ها و پرسنل ، صرفه جویی در هزینه های سازمان و آرامش بخشیدن به مدیران شبکه شود. یک سیستم مانیتورینگ شبکه تمامی شبکه داخلی شما را برای پیدا کردن مشکلات پایش می کند ، این سیستم می تواند به شما کمک کند میزان دانلود کاربران شبکه و استفاده آنها از اینترنت را بدانید ، فضاهای اشغال شده توسط ایمیل های اسپم و کاربرانی که بیهوده ایمیل ارسال می کنند را شناسایی کنید ، سرورهایی که در حال بروز مشکل هستند یا مشکل ایجاد خواهند کرد را شناسایی کنید ، ترافیک شبکه را مشاهده کنید و موارد غیرعادی را در قالب گزارش ببینید و در کنار همه اینها علاوه بر نرم افزارها سخت افزارهای موجود در شبکه را نیز پایش کنید. بصورت کلی شما می توانید با داشتن یک سیستم مانیتورینگ قوی در سازمان خود از تمامی اتفاقاتی که در شبکه خود چه از لحاظ نرم افزاری و چه از لحاظ سخت افزاری رخ می دهد آگاه شوید. یکی از مواردی که بعضا مشاهده شده است اشتباه گرفتن سیستم های مانیتورینگ شبکه یا Network Monitoring Systems که به اختصار NMS می گوییم با سیستم های تشخیص نفوذ یا IDS ها و یا سیستم های جلوگیری از نفوذ یا IPS ها است ، توجه کنید که اینها کاملا با هم متفاوت هستند ، درست است که این سیستم ها نیز ترافیک شبکه را مانیتور می کنند اما هدف اصلی آنها شناسایی حملات هکری یا کدهای مخرب و جلوگیری از دسترسی های غیرمجاز است و با ذات کاری NMS تفاوت دارند. در واقع وظیفه اصلی یک سیستم جامع NMS بررسی کیفیت ، وضعیت و کارایی شبکه شما در فعالیت های عادی و روزانه شبکه می باشد و هدف آن به صورت تخصصی امنیتی نیست ، هر چند که بعضا از آن با توجه به قوانین CIA و قانون Availability به عنوان یک سیستم امنیتی نیز نام برده می شود .
مانیتوریگ شبکه یکی از پرکاربرد ترین ابزارهایی هست که یک مدیر شبکه جهت مدیریت بهتر و بالا بردن Performance شبکه نیاز هست در شبکه تحت مدیریت خود راه اندازی کرده و شبکه خود را مانیتور کند مانیتورینگ شبکه همان طور که از اسمش پیدا هست به معنی پایش شبکه می باشد که میتواند جهت بالا بردن سرعت سرویس دهی و کم کردن هزینه ها در یک شبکه نیز کمک کند.مانیتورینگ شبکه شامل مانیتور کردن تمامی دیوایس های میشوند که در شبکه قرار دارند که عبارتند از Server’s(Physical & Virtualization) , Router, Switch, Firewall,UPS و…همچنین میتواند سرویس های موجود درشبکه مثل Domain Controller, SQL Server,File Server, DCHP & DNS Server و سایر سرویس های موجود در یک شبکه رو مانیتور کند.به راحتی میتوانیم از ابزارهای مانیتوریگ جهت صحت یا عدم صحت کار کرد Device های اعم از Firwall ,server,Router,Switch و حتی Ups و سایر دستگاه های شبکه آگاه شویم و همچنین با پایش CPU,RAM,H.D.D Power , و Networkیک دستگاهی میتوانیم بفهمیم که میزان استفاده از این پردازنده و حافظه در یک سیسم در چه سطحی هست ودر صورت بحرانی بودن به وضعیت Device خود رسیدگی کنیم با یک مثال ساده میخواهیم نشون بدهیم که مانیتورینگ شبکه در چه صورتی میتواند در صرفه جویی هزینه ها به ما کمک کند.همان طور که گفته شد با استفاده از مانیتورینگ می توان وضعیت پهنای باند شبکه خود را مانیتور کرده و متوجه شویم که چقدر از پهنای باند ما مورد استفاده میگردد که این امر در صرفه جویی هزینه پهنای باند موثر هست و یک امتیاز محسوب میشود. و نیز با پایش پردازنده و حافظه سرور ها متوجه این موضوع خواهیم شد که چه مقدار از پردازنده و حافظه و هارد اختصاص داده شده به سرور خاصی مورد استفاده قرار میگیرد و این امر نیز بخصوص در شبکه های مبتنی بر زیر ساخت مجازی بسیار مفید بوده و کمک بسیار بزرگی در تصمیم گیری اختصاص پردازنه و حافظه به سرور ها خواهد نمود . نیز میتوان ترافیک شبکه رو مانیتور کرده و با بررسی ترافیک های هر سرور یا دیوایسی در صورت وجود یا کندی در ارتباط های شبکه پی برده و در صورت نیاز به رفع آن اقدام کنیم, , تصویر زیر نمونه ای از نرم افزار های مانیتورینگ هست که وضعیت پردازنده و حافظه و در دسترس یا عدم دسترس بودن سرویس ها و دیواس های موجود در یک شبکه رو نمایش میدهد.